ΤΑ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ ΜΕΡΟΣ Α'
τοῦ Μάνου Ν. Χατζηδάκη, Προέδρου Δ.Σ. τοῦ Ε.ΠΟ.Κ.
Στίς 25 Νοεμβρίου 1973, ὁ Ταξίαρχος Δημ. Ἰωαννίδης ἀνέτρεπε μέ “κίνημα” τόν Γεώργιο Παπαδόπουλο. Ἐπρόκειτο γιά μία ἀποστασία. Μία “ἐκ τῶν ἔσω” ἀνταρσία. Γι᾽ αὐτό καί ὁ Κ. Παναγιωτάκος γράφει: «Ὅταν ξέσπασε ἡ γαλλική Ἐπανάσταση, ὁ περίτρομος Λουδοβίκος 16ος ρώτησε ἄν ἐπρόκειτο γιά “ἀνταρσία” (revolte). “Ὄχι Μεγαλειότατε -τοῦ ἀπάντησαν- πρόκειται γιά “’ἐπανάσταση” (revolution). Στό δίπτυχο τῆς ἱστορίας τῆς 7ετίας, τά γεγονότα ἐξελίχθηκαν πρωθύστερα καί τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1967, ἀκολούθησε ἡ Ἀνταρσία τοῦ 1973».[1]
Τό καθεστώς Δ. Ἰωαννίδη καί ἡ Κύπρος
Ὁ Δ. Ἰωαννίδης εἶχε ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον γιά τήν Κύπρο. Ἐναντιώθηκε στήν σώφρονα πολιτική Παπαδοπούλου. Σέ ἀπόρρητη ἔκθεσι τῶν ΗΠΑ γι᾽ αὐτόν ἀναφέρεται:
«Ὁ Ἰωαννίδης, πού θεωρεῖται ὅτι πρόσκειται στούς στόχους τοῦ στρατηγοῦ Γεωργίου Γρίβα, πιστεύει ὅτι τό πρόβλημα θά παραμείνη ἄλυτο ἐφ᾽ ὅσον οἱ Τουρκοκύπριοι ἀρνοῦνται νά συμφωνήσουν σέ ἕνα ἐνιαῖο Κυπριακό Κράτος καί οἱ Ἑλληνοκύπριοι ἀρνοῦνται νά δώσουν ἕνα μικρό τμῆμα τῆς νήσου στούς Τουρκοκυπρίους».
Τό πάθος τοῦ Δ. Ἰωαννίδη γιά ἐξόντωσι τοῦ “ἀνθενωτικοῦ” Μακαρίου καί “ταχεῖα Ἔνωσι” τῆς Κύπρου μέ τήν Ἑλλάδα, εἶναι ἐκεῖνο πού χρησιμοποίησαν οἱ μυστικές ὑπηρεσίες τῶν ΗΠΑ γιά νά τόν “ἐξαπατήσουν”. Πολύ ὀρθά ὁ καθηγητής καί πρώην ὑπουργός Ἰωάννης Χολέβας γράφει:
«Ἄν κατάφερναν νά τόν πείσουν ὅτι -σέ περίπτωση ἐξόντωσης τοῦ Μακαρίου- θά γινόταν ἀμέσως διπλή ἕνωση τῆς Κύπρου τοῦ 82% μέ τήν Ἑλλάδα καί τοῦ 18% μέ τήν Τουρκία, τότε… θά ἀνακηρυσσόταν “μέγας ἐθνικός εὐεργέτης”… Ἄν ὁ Ἰωαννίδης δεχόταν νά παίξει αὐτόν τόν ρόλο, δινόταν ἀμέσως ἡ ἀφορμή γιά ἐπέμβαση τῶν Τούρκων καί ἔτσι θά ἔληγε ἡ κυπριακή ἀντιδυτική πολιτική πού τόσα προβλήματα δημιουργοῦσε».[2]
Ἡ ἀνατροπή λοιπόν τοῦ Γ. Παπαδοπούλου, μόλις 8 μῆνες πρό τῆς τουρκικῆς εἰσβολῆς τοῦ “ΑΤΤΙΛΑ”, δέν ὑπῆρξε καθόλου τυχαῖα…
Τί κληροδότησε ὁ Γ. Παπαδόπουλος
Ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος εἶχε φροντίσει γιά τήν κυριαρχία τῆς Ἑλλάδος σέ ὅλα τά μέτωπα:
- Ἕβρος
Τό 1967 ἡ Ἑλλάς διέθετε μόνο 3 Ἐπιλαρχίες Μέσων Ἁρμάτων ἔναντι 10 τουρκικῶν! Τό 1973 διέθετε πλέον 9 Ἐπιλαρχίες Μέσων Ἁρμάτων (μέ δυνατότητα ἐνισχύσεως μέ ἀκόμη 4 ἀπό τήν Κεντρική Μακεδονία) ἔναντι 14 τουρκικῶν. Διέθετε ἐπιπλέον τό συγκριτικό πλεονέκτημα τῶν συγχρόνων ἁρμάτων ΑΜΧ - 30 μέ τό πυροβόλο τῶν 105 χιλιοστῶν, ἔναντι τῶν πεπαλαιωμένων τουρκικῶν μέ τό πυροβόλο τῶν 90 χιλιοστῶν.
- Βόρεια Σύνορα
Τό 1967 ἦσαν ἐκτεθειμένα σέ ἐπίθεσι τῆς Βουλγαρίας καί κίνδυνο παράλληλης ἐπιθέσεως ἀπό τό ἀριστερό μέτωπο τοῦ Ἕβρου, σέ περίπτωσι συρράξεως μέ τήν Τουρκία. Τό 1973 ἡ πλήρης ἀνακατασκευή τῶν Ὀχυρῶν Μακεδονίας - Θράκης (γραμμή Μεταξᾶ) ἐκμηδένισε τόν κίνδυνο εἰσβολῆς ἤ “πλευροκοπήσεως” τῶν δυνάμεών μας.
- Αἰγαῖο
Τό 1967 ἡ Ἑλλάς δέν διέθετε καμμία ἀεροναυτική ἰσορροπία ἔναντι τῶν Τούρκων. Τό 1973 καί ἔπειτα, διέθετε συντριπτική ποιοτική ἀεροναυτική ὑπεροπλία ἔναντι τῶν Τούρκων!
Τά 4 Ὑποβρύχια τύπου “209” μέ τίς ἀσύγκριτες δυνατότητές τους καί οἱ 4 Πυραυλάκατοι μέ τούς πυραύλους τους ἐξασφάλιζαν ὑπεροχή στήν θάλασσα. Καί τά ἀσυναγώνιστα Phantoms F4E διασφάλιζαν τήν κυριαρχία στόν ἀέρα.
Ἡ Ἑλλάς εἶχε τήν δυνατότητα πλήρους κυριαρχίας σέ ἀέρα καί θάλασσα ἐντός 48 ἤ 72 ὡρῶν!...
Οἱ νῆσοι τοῦ Ἀνατολικοῦ Αἰγαίου τό 1967 διέθεταν μερικά τμήματα Χωροφυλακῆς καί ΤΕΑ μέ ὑποτυπώδη ὁπλισμό.
Τό 1973 πλέον, διέθεταν Τακτικά Συγκροτήματα μέ Ἅρματα Μάχης, Πυροβολικό καί Ἀντιαρματικά μέσα, καθώς καί Ἐπάκτιες Ὀχυρώσεις μέ ὁπλισμένο σκυρόδεμα!...
- Κύπρος
Τό 1967 ἡ Ἑλλάς δέν διέθετε καμμία δυνατότητα ἀποστολῆς ἀεροναυτικῶν δυνάμεων. Ἀρχικά διέθετε μόνο τήν δυνατότητα ἀποστολῆς ἑνός Συντάγματος ΠΖ καί 100 ἀλεξιπτωτιστῶν (σχέδιο “Πυρσός”) καί κατόπιν ἀπέστειλε τήν ΕΛΔΥΚ/Μ, χωρίς καμμία ἀεροναυτική κάλυψι. Καί τά δύο ἦσαν σχέδια οὐτοπικά...
Ὁ Γ. Παπαδόπουλος ἦταν ὁ μόνος πού κατανόησε ὅτι τό “κλειδί” γιά τήν ἄμυνα τῆς Κύπρου ἦταν ἡ ἀεροναυτική κυριαρχία ἐπί τῆς νήσου!
Τό Σ.Α.Κ. “Ἀφροδίτη 1973” προέβλεπε γιά πρώτη φορά τήν ἀποστολή ἀεροναυτικῶν δυνάμεων στήν Κύπρο:
- Ἕνα Ὑποβρύχιο τύπου 209 καί δύο Πυραυλάκατοι θά ἔπλητταν ἀπό θαλάσσης τόν τουρκικό ἀποβατικό στόλο.
- Μία μοῖρα Phantom F4E ἐφορμοῦσα ἀπό τήν Κρήτη, θά τόν ἔπληττε ἀπό ἀέρος.
Ὁ τουρκικός ἀποβατικός στόλος ἦταν ἐκ προοιμίου καταδικασμένος νά βρεθῆ στον βυθό τοῦ Αἰγαίου πρίν κἄν προσεγγίσει τίς ἀκτές τῆς Κύπρου!
Παράλληλα ἡ Ε.Φ. θά ἐξουδετέρωνε ὅλους τούς τουρκικούς “θύλακες” τῆς νήσου. Καί ἡ ΕΛΔΥΚ θά διετηρεῖτο ὡς ἐφεδρεία μέ ἀποστολή τήν ἐπίθεσι γιά ἐξάλειψι τυχόν “προγεφυρώματος” στήν ἀπίθανη περίπτωσι πού οἱ Τοῦρκοι ἔφταναν στήν ἀκτή!
Στίς 25 Νοεμβρίου 1973, ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος ἐτέθη σέ “κατ᾽ οἶκον περιορισμό” φρουρούμενος ἀπό τό καθεστώς Ἰωαννίδη. Στις 29 Νοεμβρίου 1973, ὁ Στ. Παττακός ἀπεφάσισε νά ἐπισκέφθη τόν Γ. Παπαδόπουλο. Τότε ὁ τελευταίος ὑπέδειξε στόν Παττακό τί νά πῆ στόν Ἰωαννίδη: «Νά τοῦ ἐπισημάνης τούς τρομερούς κινδύνους εἰς τούς ὁποίους ὁδηγεῖ μαθηματικῶς τήν Πατρίδα...».[3]
Δυστυχῶς ἕμελλε νά βγῆ προφητικός...
Πλήρης ἀκυβερνησία
Ἡ “κατάστασις” Ἰωαννίδη διήρκεσε μόλις 8 μῆνες. Ἀπό 25-11-1973 μέχρι 23-7-974. Καί ὅμως αὐτό τό τόσο μικρό χρονικό διάστημα, ἀποτελεῖ ἕνα ἀπό τά πιό αἰνιγματικά καί “σκοτεινά” κεφάλαια τῆς σύγχρονης ἱστορίας μας.
Ὁ Δημήτριος Ἰωαννίδης δέν ἀνέλαβε καμμία ὑπεύθυνη θέσι. Ἤθελε νά κυβερνᾶ ἀπό τό παρασκήνιο ὡς “ἀόρατος δικτάτωρ”. Καί νά κινῆ ἀθέατος Πρόεδρο, Πρωθυπουργό καί ἡγεσία τῶν Ε.Δ., σάν νά ἐπρόκειτο γιά “θέατρο σκιῶν”.
Ὁ Ὑποστράτηγος Στέφανος Καραμπέρης γράφει ὀρθότατα: «Πῶς ἦτο δυνατόν ὁ ἀρχηγός νά εἶναι ἀθέατος καί εἰς τό παρασκήνιον; Δύο ἐκδοχαί ὑπῆρχον: Ἤ νά εἶναι ἀνίκανος νά ἀναλάβη τό βάρος τῶν εὐθυνῶν ἤ ἐφοβεῖτο νά τάς ἀναλάβη».[4]
Πόση ἀλήθεια περιέχει ἡ ἀνωτέρῳ φράσις:
Ὁ πραγματικός ἀρχηγός πάντοτε βγαίνει μπροστά. Προτάσσει τό στῆθος του. Ἀναλαμβάνει τίς εὐθύνες καί λέει: “Ἐγώ εἶμαι!”. Ἀλλιῶς εἶναι φυσικό οἱ “μαριονέτες” στίς σοβαρές ἀποφάσεις νά ἀπεξαρτηθοῦν, ὅπως συνέβη τόν Ἰούλιο τοῦ 1974!...
Πέραν αὐτῶν, ὁ ἴδιος ὁ Ἰωαννίδης ἦταν ἐγκλωβισμένος ἀπό ἕναν στενό “κλοιό” λοχαγῶν οἱ ὁποίοι ἀσκοῦσαν μαζί του τήν παρασκηνιακή ἐξουσία. Καί ἀποτελοῦσαν τήν δύναμί του![5] Μόνο πού, ὅπως γράφει ὁ Μπονάνος: «…ἀντί νά διαθέτη αὐτός τήν δύναμιν, τόν ἤλεγχε ἡ δύναμις».[6]
Στίς 25 Νοεμβρίου 1973 διορίσθηκε Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας ὁ Ἀντιστράτηγος Φαίδων Γκιζίκης. Πρώτη πράξις του ἦταν, στίς 27 Νοεμβρίου, νά αὐτοπροαχθῆ σέ Στρατηγό! Ὅπως ἀποκαλύπτει ὁ Γρ. Μπονάνος:
«Ὁ Γκιζίκης ἁπλῶς ἤκουε. Παρέμενεν ἄφωνος, δέν ἐλάμβανε ποτέ θέσιν καί οὐσιαστικῶς, ἦτο ὡς νά μήν ὑπῆρχε... Ὁ Ἰωαννίδης ἤθελε τόν Γκιζίκην. Ἦσαν συνδεδεμένοι, ὁ Γκιζίκης υἱοθετοῦσε ὅσα αὐτός ἤθελε καί περιορίζετο εἰς τό νά ἀσκῆ τύποις τά καθήκοντα τοῦ Ἀρχηγοῦ τοῦ Κράτους».[7]
Πράγματι, ὁ ἴδιος ὁ Γκιζίκης παραδέχθηκε ἀργότερα σέ συνέντευξί του: «Ἐγώ ἤμουν ἁπλῶς μία μαριονέτα!»…
Ὁ Ἀδαμάντιος Ἀνδρουτσόπουλος ἦταν προσωπική ἐπιλογή τοῦ Δ. Ἰωαννίδη. Οἱ ἴδιοι οἱ ὑπουργοί τῆς Κυβερνήσεως, εἶχαν ἀρχίσει νά στρέφονται κατά τοῦ ἰδιόρρυθμου ἐκείνου Πρωθυπουργοῦ: Ὁ ὑπουργός Προεδρίας Κ. Ράλλης, ὁ ὑπουργός Παιδείας Παν. Χρήστου, ὁ ὑπουργός Ἐθνικῆς Ἀμύνης Εὐστ. Λατσούδης καί ὁ ὑπουργός Ἐξωτερικῶν Σπ. Τετενές, ὅλοι εἶχαν ἔλθει σέ πλήρη ἀντίθεσι μαζί του καί δυσαρέσκεια![8] Χαρακτηριστικά, ὁ τότε ὑπουργός Πολιτισμοῦ Δημ. Τσάκωνας ἀνεφώνησε τό περιβόητο: «Εἴμεθα γελοία κυβέρνησις»!
Τήν πραγματική ἐξουσία ἀσκοῦσε ἕνα “Διευθυντήριο”, ἀποτελούμενο ἀπό τούς Δ. Ἰωαννίδη - Φ. Γκιζίκη - Γρ. Μπονάνο - Ἀδ. Ἀνδρουτσόπουλο.[9] Τό “κονκλάβιο” αὐτό, συνεδρίαζε κάθε μήνα στήν οἰκία τοῦ Ἀνδρουτσόπουλου στό Παγκράτι καί ἔγιναν 6 τέτοιες συναντήσεις μέχρι τόν Ἰούνιο τοῦ 1974.[10]
Ἄν εἶναι ποτέ δυνατόν νά διοικεῖται κατ᾽ αὐτόν τόν τρόπο Κράτος:
- Μέ ἀρχηγό ἀνεύθυνο καί ἀόρατο!
- Μέ Πρόεδρο καί Κυβέρνησι σέ ρόλους “μαριονέτας”!
- Μέ ἡγεσία Ε.Δ. ὑποτελῆ σέ Λοχαγούς!
- Μέ ἀφανῆ “Διευθυντήρια” πού ὑποκαθιστοῦν τήν Πολιτειακή καί Πολιτική ἐξουσία!
Συγκλονιστική εἶναι ἡ παραδοχή τοῦ Γρ. Μπονάνου: «Ἡ χώρα δέν εἶχε οὐσιαστικῶς κυβέρνησιν, δέν εἶχε ποτέ μετά τήν 25ην Νοεμβρίου, λόγῳ τῶν ἀθλίων ἐπιλογῶν τοῦ Ἰωαννίδη…».[11]
Τό παρασκήνιο τῆς εἰσβολῆς
Τον Μάϊο τοῦ 1974 ἔγινε μία μυστική συνάντησις στό προάστιο Μάρνη τῶν Παρισίων. Ἡ συνάντησις πραγματοποιήθηκε στήν οἰκία τοῦ ἐκδότου τῆς ἐφημερίδος “Ἐλευθερία” Πάνου Κόκκα. Ἐκεῖ παρευρέθηκαν ὁ Κων/νος Καραμανλῆς, ὁ Πρωθυπουργός τῆς Τουρκίας Μπουλέντ Ἐτσεβίτ καί ὁ Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν τῶν ΗΠΑ Henry Kissinger!
Ἡ πληροφορία γι᾽ αὐτήν τήν συνάντησι διέρρευσε καί δημοσιεύτηκε ἀρχικά στήν ἔγκυρη βρεταννική ἐφημερίδα “Daily Telegraph” στίς 13-6-1978 καί πάλι στούς “Times” τοῦ Λονδίνου στίς 4-12-1984! Ὁ καθηγητής Νίκος Δεβλέτογλου ἔγραφε μάλιστα στήν πρώτη:
«Ὑπάρχει πληροφορία στήν Ἑλλάδα πού ἐπιβεβαιοῦται ἀπό τήν μυστική ὑπηρεσία τοῦ ΝΑΤΟ γιά μία μυστική συνάντηση πού ἔλαβε χώρα μεταξύ Καραμανλῆ καί Ἐτσεβίτ παρουσία τοῦ Κίσινγκερ, στήν Μάρνη (ἀκριβῶς ἔξω ἀπό τό Παρίσι). Τό μεγαλύτερο μέρος τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ θά ἤθελε νά ξέρη καί τότε καί σήμερα, τί θά εἶχε νά συζητήση ὁ πρώην πρωθυπουργός τῆς Ἑλλάδος Κ. Καραμανλῆς μέ τόν πρωθυπουργό τῆς Τουρκίας κρυφά, μερικές ἑβδομάδες πρίν ἀπό τήν τουρκική εἰσβολή στήν Κύπρο…».
Εἶναι φανερό ὅτι ἡ συνάντησις ἐκείνη, ὑπῆρξε ἡ φυσική συνέχεια τῆς μυστικῆς συναντήσεως Κ. Καραμανλῆ - Kissinger πού εἶχε προηγηθῆ τόν Αὔγουστο τοῦ 1973 στήν οἰκία τοῦ Σ. Σούλτσμπεργκερ. Μόνο πού αὐτήν τήν φορά παρίστατο πλέον καί ὁ Πρωθυπουργός τῆς Τουρκίας!...
Οἱ ἀποφάσεις τῆς “Λέσχης Μπίλντενμπεργκ” τόν Μάϊο τοῦ 1973 καί τοῦ “Σεμιναρίου τῆς Ρώμης” τόν Νοέμβριο τοῦ 1973 γιά τό Κυπριακό, ἔπρεπε νά δρομολογηθοῦν…
Ἀκολούθησε ἀμέσως καί ἡ μύησις τοῦ Μακαρίου στό “σχέδιο” μέσῳ τοῦ διπλωμάτου Χρήστου Βωβίδη! Μάλιστα ὁ Ἀρχιεπίσκοπος φέρεται νά εἶπε τήν διαβόητη φράσι: «Ἤ ἐκεῖνοι ἤ ἐγώ. Ἤ τώρα ἤ ποτέ!».[12]
Κατόπιν συναντήθηκε ὁ Βασιλεύς μέ τόν Καραμανλῆ στό Παρίσι τόν Ἰούνιο τοῦ 1974.[13]
Τό παλαιό “σχέδιο” τοῦ Νοεμβρίου 1967, τίθεται ἐκ νέου σέ ἐφαρμογή τόν Ἰούλιο τοῦ 1974!
- Κοινή ἡ συνταγή: Ἡ δημιουργία “τεχνητῆς κρίσεως” στό Κυπριακό.
- Κοινός ὁ στόχος: Ἡ πρόκλησις “ἐθνικῆς περιπετείας”.
- Κοινός ὁ σκοπός: Ἡ ἀνατροπή τῆς “Χούντας” καί ἡ ἐπάνοδος τῶν παλαιοπολιτικῶν.
Στίς 2 Ἰουλίου 1974 ἦλθε καί ἡ νέα “προβοκάτσια”: Ἡ Ἐπιστολή - τελεσίγραφο τοῦ Μακαρίου πρός τόν Φ. Γκιζίκη γιά ἀπόσυρσι ὅλων τῶν Ἑλλαδιτῶν ἀξιωματικῶν ἀπό τήν Κύπρο!
Πρίν τήν στείλει στόν Γκιζίκη, ὁ Μακάριος εἶχε ἤδη ἀποστείλει ἀντίγραφά της σέ δύο πρόσωπα: Στόν Κ. Καραμανλῆ καί στόν πρώην Βασιλέα Κωνσταντῖνο![14]
Ἡ παλαιά “ἀνίερη συμμαχία” Καραμανλῆ - Μακαρίου - Βασιλέως εἶχε ἀναστηθῆ!
Κατά τόν Γάλλο βιογράφο τοῦ Καραμανλῆ Ροζέ Μασσίπ, ὁ αὐτοεξόριστος τῶν Παρισίων συμβούλευσε τόν Μακάριο: «…νά ἐπισπεύση τίς διαπραγματεύσεις μέ τούς Τούρκους γιά νά ἀπαλλαγῆ ἀπό τήν ἐξάρτηση πού εἶχε ἀπό τήν Χούντα τῆς Ἀθήνας»![15]
Δηλαδή τόν παρώτρυνε νά συνεργασθῆ μέ τήν Τουρκία κατά τῆς Ἑλλάδος!...
Τό καθεστώς Ἰωαννίδη πάτησε τήν “πεπονόφλουδα”. Ἀπεφάσισε νά ἐπισπεύση τήν ἀνατροπή Μακαρίου, ἀφοῦ οἱ ἀμερικανικές ὑπηρεσίες πέτυχαν νά τόν “ἀποκοιμήσουν”.
Ὁ τότε Α/ΕΔ Γρ. Μπονάνος γράφει σχετικά: «Πολλάκις ὁ Ἰωαννίδης μέ διαβεβαίωσεν ὅτι οἱ Τοῦρκοι δέν πρόκειται νά ἀναμειχθοῦν διότι καί οἱ Ἀμερικανοί εἶναι ὑπέρ τῆς ἀνατροπῆς τοῦ Μακαρίου καί θά σταθοῦν δίπλα μας εἰς πᾶσαν περίπτωσιν».[16]
Καί ὁ ἴδιος ὁ Δ. Ἰωαννίδης σέ δήλωσί του τό 1987 ἔγραφε ἀφελῶς: «…δέν εἴχομεν διαβεβαιώσεις, ὡς κακῶς ἐλέχθη, ὑπό τῶν ΗΠΑ, ἐγένοντο ὅμως ἐκτιμήσεις διά τήν στάσιν τῆς Ἀμερικανικῆς πλευρᾶς, βάσει τῶν ὑπαρχουσῶν πληροφοριῶν».
Βέβαια, ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ὁ Δ. Ἰωαννίδης εἶχε καί διαβεβαιώσεις. Στίς 10 Ἰουλίου 1974 ὁ Δ/ντής τῆς ΚΥΠ Λ. Σταθόπουλος τοῦ ἔλεγε ὅτι τόσο τό κλιμάκιο τῆς CIA στήν Ἑλλάδα, ὅσο καί ὁ Τόμ Πάππας τοῦ δήλωσαν: «…τώρα εἶναι ἡ κατάλληλη εὐκαιρία νά ἐπέμβητε στήν Κύπρο». Καί ὅτι: «…αἱ ΗΠΑ δέν θέλουν τόν Μακάριο καί εἶναι μαζί μας».[17]
Εἶναι πασιφανές τό γεγονός ὅτι οἱ συνωμότες, αὐτό πού δέν πέτυχαν τόν Νοέμβριο τοῦ 1967, προσπάθησαν νά τό πετύχουν τόν Ἰούλιο τοῦ 1974.
Στό κείμενο τῆς 1-12-1976 ἡ “Ἀκρόπολις” ἔγραφε: «Κατά τό 1967, παρατηρεῖται μία ἀκατανόητη ἐπιμονή τῆς κυπριακῆς κυβερνήσεως στήν «διενέργεια βιαίων περιπολιῶν στήν Κοφίνου». Καί κατά τό 1974, ὁ Μακάριος προκαλεῖ ἀνοιχτά τήν Χούντα (ἐπιστολή πρός Γκιζίκη)… Καί στίς δύο περιπτώσεις τό πλάνο ἦταν ἴδιο…».[18]
Ὁ Τζών Φρῆμαν παραδέχεται: «…Ἐκεῖνο πού πρέπει νά κάνη κανείς εἶναι ἕνας παραλληλισμός μεταξύ τῶν συνθηκῶν τοῦ 1974 καί τοῦ 1967. Τί ὁμοιότης αἰτίων, σκοπῶν, συμπτωμάτων καί στίς δύο κρίσεις!...».[19]
Ὁ “καραμανλικός” Π. Τζερμιᾶς ἐπίσης ὁμολογεῖ: «Σίγουρο εἶναι, πώς ὁ Κύπριος Ἐθνάρχης στίς 2 Ἰουλίου 1974 δούλεψε καί γιά τήν ἀντιχουντική ὑπόθεση στήν Ἑλλάδα…»![20]
Καί ὁ τότε Πρωθυπουργός Ἀδ. Ἀνδρουτσόπουλος γράφει μέ νόημα: «Ἡ συνταγή ἦτο κοινή καί εἰς τάς δύο περιπτώσεις καί προετείνετο στερεοτύπως: Παραίτησις τῆς Κυβερνήσεως καί προσκλησις τῶν “σωτήρων”. Ὁ σχεδιασμός ἦτο ὅμοιος καί ὁ στόχος κοινός: Ἐάν δέν ἀπεσύρετο ἡ “Μεραρχία” τόν Νοέμβριο 1967, οἱ Τοῦρκοι, διαθέτοντες συντριπτικήν ὑπεροπλίαν, θά κατελάμβανον μίαν ἤ περισσοτέρας Ἑλληνικάς νήσους. Ἐάν ἀντιθέτως, τόν Ἰούλιον 1974 ἀπεμακρύνοντο οἱ Ἀξιωματικοί καί διελύετο ἡ Ἐθνική Φρουρά, θά ἐπηκολούθει τουρκική εἰσβολή. Ὁ στόχος ὅμως θά εἶχεν ἐπιτευχθῆ: Θά ἀνετρέπετο ἡ Κυβέρνησις».[21]
Μεταξύ τῶν δύο περιπτώσεων ὅμως ὑπῆρχε μία οὐσιώδης διαφορά:
Τόν Νοέμβριο τοῦ 1967 ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος ἀχρήστευσε τό σχέδιο τῶν συνωμοτῶν καί ἀπέτρεψε τήν ἐθνική συμφορά.
Τόν Ἰούλιο τοῦ 1974 ὁ Δημήτριος Ἰωαννίδης ἔπεσε στήν “παγίδα” τῶν συνωμοτῶν καί ἡ ἐθνική συμφορά ἦλθε…
Τό “πραξικόπημα” κατά τοῦ Μακαρίου
Ὅπως εἴδαμε ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος, παρά τίς διάφορες «ἴντριγκες καί προβοκάτσιες»[22] τοῦ Μακαρίου, οὐδέποτε «παρασύρθηκε σέ ἄφρονες ἐνέργειες»[23] ἐναντίον του. Ἀκόμη καί ὅταν χρειάστηκε νά τηρήση «σκληρή» στάσι ἀπέναντί του, δέν ξεπέρασε ποτέ τά ὅρια ἑνός «ἁπλοῦ ψυχολογικοῦ ἐκβιασμοῦ».[24]
Καί ἀπό τά μέσα τοῦ 1972 πέτυχε νά τιθασεύση τόν Μακάριο καί νά ἐγκαινιάση «μία περίοδο ἀναθερμάνσεως τῆς στενῆς συνεργασίας τους»[25].
Τό ὅτι ὁ Δ. Ἰωαννίδης ἀπέβλεπε ἐξ᾽ ἀρχῆς στήν ἀνατροπή Μακαρίου εἶναι βέβαιο:
Τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1974 ἔλεγε: «…πρέπει νά τελειώνουμε μέ τόν Μακάριο».[26]
Τόν Μάϊο αποκαλοῦσε τό ἐγχείρημα «ἁπλοῦν».[27]
Τόν Ἰούνιο ὑποστήριζε ὅτι «πρέπει νά ἐξουδετερωθῆ ὁπωσδήποτε»[28] καί διεκήρυττε: «ὅλα εἶναι ἕτοιμα στό νησί».[29]
Τόν Ἰούλιο ἡ «καλοστημένη πρόκλησις»[30] τοῦ Μακαρίου τοῦ ἔδωσε τήν ἀφορμή:
Καί ἦταν ἡ γνωστή ἐπιστολή του πρός τόν Γκιζίκη, μέ τήν ὁποῖα ζητοῦσε τήν ἀνάκλησι ὅλων τῶν Ἑλλαδιτῶν Ἀξιωματικῶν τῆς Εθνικῆς Φρουράς!...
Στίς 11 Ἰουλίου 1974 τό Ὑπουργικό Συμβούλιο ἀποφασίζει συνδιαλλαγή καί διαπραγμάτευσι μέ τόν Μακάριο. Τήν ἴδια ἡμέρα Ἰωαννίδης - Γκιζίκης - Μπονάνος ἀποφασίζουν τό “πραξικόπημα” κατά Μακαρίου ἐν ἀγνοίᾳ τῆς Κυβερνήσεως!
Στίς 15 Ἰουλίου 1974 τό “πραξικόπημα” κατά τοῦ Μακαρίου ἦταν γεγονός. Μία ἐνέργεια ἐγκληματικά λανθασμένη ἀφοῦ:
α) Παρέσυρε στήν “παγίδα” τῆς συνωμοσίας νά δοθῆ ἡ ἀφορμή μιᾶς “τεχνητῆς κρίσεως”.
β) Ἐκτελέστηκε ἡμέρα ἀντί γιά νύκτα καί ἀντί γιά μία ἐπιχείρησι ἀστραπιαία καί ἀναίμακτη, ἐξελίχθηκε σέ μία διήμερη αἱματηρή ἐμφύλια σύρραξι.
γ) Ἄφησε ἀφύλακτη μία πλευρά τοῦ Προεδρικοῦ Μεγάρου μέ συνέπεια τήν διαφυγή τοῦ Μακαρίου.
δ) Ἄφησε “ἀκέφαλη” τήν Ε.Φ. μέ τήν ἀντικατάστασι τοῦ Α/ΓΕΕΦ Γεωργίου Ντενίση καί τήν ἀποδιοργάνωσε πλήρως.
ε) Δέν ἐλήφθη κανένα προληπτικό μέτρο τουρκικῆς ἀντιδράσεως ἐνῶ ἔπρεπε νά διαταχθῆ “ἑτοιμότητα ἐφαρμογῆς” τοῦ Σ.Α.Κ. (Σχεδίου Ἀμύνης Κύπρου).
στ) Ἔδωσε τήν ἀφορμή στόν Μακάριο νά καλέση τήν Τουρκία νά ἐπέμβη ἰσχυριζόμενος ὅτι ἐπρόκειτο γιά «εἰσβολήν ἔξωθεν» ἐκ τῆς ὁποίας θά ὑπέφεραν «ἀμφότεροι Ἕλληνες καί Τοῦρκοι». (Λόγος στό Συμβούλιο Ἀσφαλείας τοῦ ΟΗΕ 19-7-1974).
Μία ἐνδιαφέρουσα μαρτυρία γιά τήν περίοδο μετά τήν ἀπόπειρα ἀνατροπῆς τοῦ Μακαρίου, μᾶς ἄφησε ὁ Στυλιανός Παττακός. Στίς 18 Ἰουλίου 1974, ἦταν προσκεκλημένος σέ ἀραβική πρεσβεία στό Ψυχικό καί ὁ ἴδιος διηγεῖται:
«Μέ ἐπλησίασε ὁ Στρατιωτικός Ἀκόλουθος τῆς Ρωσίας, ταξίαρχος, καί μοῦ εἶπε: “…Μπορεῖτε νά σώσετε τήν Κύπρο ἐάν ἀνακαλέσετε τόν Μακάριο εἰς τήν θέσιν του, ἄλλως τήν χάνετε τήν Κύπρο…”… Ἀπεχαιρέτησα ἐσπευσμένως καί ἐπέστρεψα εἰς τήν οἰκίαν μου. Ἐτηλεφώνησα εἰς τόν ἐν Ἀθήναις πρεσβευτήν τῆς Κύπρου Κρανιδιώτην Νικόλαον. Τοῦ ἀφηγήθην τά ἀνωτέρῳ … Μοῦ ἀπήντησε περίλυπος: “Στρατηγέ, τήν χάνουμε τήν Κύπρο! Θά μᾶς πάρουν τό ψαχνό, τό εὐφορότερο κομμάτι τοῦ νησιοῦ…”. Ἀπογοητευθείς, τηλεφώνησα εἰς τόν συμπολεμιστήν μου Α/ΓΕΣ Γαλατσάνον Ἀνδρέα… Μοῦ ἀπήντησε: “…ὁ Μακάριος σκοτώθηκε!...”. Τοῦ ἀπήντησα: “Σεῖς σκοτωθήκατε Ἀνδρέα. Ὁ Μακάριος ζῆ καί τόν ἄκουσα πρό ὀλίγου πού ἔστειλε μήνυμα ἀπό τήν Μάλτα!...” Ἀπήντησε: “Οὔ, οὔ, εἶναι τρίκ παληό αὐτό…”…».[31]
[1] «Στήν Πρώτη Γραμμή Ἀμύνης», σελ. 41.
[2] «Πολιτική τῶν ἴσων ἀποστάσεων», σελ. 243.
[3] Στυλ. Παττακοῦ «Ἡμέραι καί Ἔργα», σελ. 489 καί Σπ. Μαρκεζίνη «Συγχρ. Πολ. Ἱστορία τῆς Ἑλλάδος», Τόμος Γ’ σελ. 223 - 224.
[4] «Ἡ Ἐπανάστασις τῆς 21ης Ἀπριλίου 1967 καί τά κινήματα Βασιλέως καί Ἰωαννίδη», σελ. 138.
[5] Ἀδελφοί Παλλαίνη, Περδίκης, Πηλιχός κ.ἄ.
[6] «Ἡ Ἀλήθεια», σελ. 181.
[7] «Ἡ Ἀλήθεια», σελ. 164.
[8] Γρ. Μπονάνου «Ἡ Ἀλήθεια», σελ. 175 - 176.
[9] Γρ. Μπονάνου «Ἡ Ἀλήθεια», σελ. 163.
[10] Γρ. Μπονάνου «Ἡ Ἀλήθεια», σελ. 164.
[11] «Ἡ Ἀλήθεια», σελ. 272.
[12] «Αὐτός κάλεσε τούς Τούρκους στήν Κύπρο», σελ. 21 - 22.
[13] «Βασιλεύς Κωνσταντῖνος, χωρίς τίτλο», Τόμος Γ’ σελ. 123.
[14] «Βασιλεύς Κωνσταντῖνος, χωρίς τίτλο», Τόμος Γ’ σελ. 125 - 127.
[15] «Καραμανλῆς - ὁ Ἕλληνας πού ξεχώρισε», σελ. 113.
[16] «Ἡ Ἀλήθεια», σελ. 216.
[17] Γρ. Μπονάνου «Ἡ Ἀλήθεια», σελ. 218.
[18] ἐφημ. Ἀκρόπολις: «Ἀπό τήν αὐτοεξορία Καραμανλῆ εἰς τήν Μεταπο-
λίτευσιν», 1-12-1976.
[19] «Ξενοκρατία», σελ. 396.
[20] «Ὁ ριζοσπαστικός φιλελευθερισμός τοῦ Κ. Καραμανλῆ», σελ. 432.
[21] «Ἡ μαρτυρία ἑνός Πρωθυπουργοῦ», σελ. 294.
[22] Ἀ. Σκαρμαλιωράκη «Μνῆμες καί Μαρτυρίες 1941 - 1973», σελ. 374.
[23] Ἀ. Σκαρμαλιωράκη «Μνῆμες καί Μαρτυρίες 1941 - 1973», ὅ.π.
[24] Κ. Παναγιωτάκου «Στήν Πρώτη Γραμμή Ἀμύνης».
[25] Μ. Δεκλερῆ «Ἡ τελευταία εὐκαιρία».
[26] Γρ. Μπονάνου «Ἡ Ἀλήθεια», σελ. 169.
[27] Γρ. Μπονάνου «Ἡ Ἀλήθεια», σελ. 170.
[28] Γρ. Μπονάνου «Ἡ Ἀλήθεια», σελ. 172.
[29] Γρ. Μπονάνου «Ἡ Ἀλήθεια», σελ. 214.
[30] Ἀντ. Σκαρμαλιωράκη «Μνῆμες καί Μαρτυρίες 1941 - 1973», σελ. 368.
[31] «Διαξιφισμοί», σελ. 312.